Grafische Woordenboek

A

Aanleg

Een mechanisme in de drukpers waarmee elk vel papier op exact dezelfde positie wordt geplaatst en door de drukpers wordt geleid. Het is een belangrijk aspect van het drukproces omdat het zorgt voor precisie tijdens het bedrukken van meerdere exemplaren. Zeker bij een eventuele nabewerking is het belangrijk dat alle gedrukte vellen op exact de juiste positie liggen.

Acrobat

Een software pakket van Adobe waarmee pdf bestanden op verschillende platformen kunnen worden bekeken.

Adresseren

Een mailing personaliseren en voorzien van de juiste adresgegevens

Affiche

Een "affiche" is een ander woord voor een poster of aanplakbiljet. Het verwijst naar een groot vel papier of karton dat is bedrukt met tekst en/of afbeeldingen en dat is ontworpen om op openbare plaatsen te worden opgehangen of geplakt. Affiches worden vaak gebruikt voor promotionele doeleinden, zoals het aankondigen van evenementen, het adverteren van producten of diensten, het verspreiden van politieke boodschappen of het promoten van culturele activiteiten. Ze zijn bedoeld om de aandacht te trekken en informatie te communiceren aan een breed publiek.

Aflopend drukken

Beeld dat groter is dan het papierformaat, zodat er tijdens het nasnijden geen witte randen ontstaan rondom de druk.

A-formaat

Een standaard papierformaat gebruikt voor vele toepassingen. Een van de bekendste is een A4 formaat die gebruikt wordt voor briefpapier.

Akte-envelop

Een envelop die wordt gebruikt voor het bewaren en versturen van juridische documenten, zoals aktes, contracten, notariële stukken, of andere belangrijke papieren. Deze enveloppen zijn vaak ontworpen om de documenten te beschermen tegen beschadiging, vouwen of kreukelen tijdens transport of opslag. De klep van de envelop zit aan de korte zijde !

Ansichtkaart

Een ansichtkaart, ook wel bekend als prentbriefkaart, is een rechthoekig stuk karton of dik papier dat aan de ene zijde is bedrukt met een afbeelding of foto en aan de andere zijde is gereserveerd voor een boodschap en het adres van de ontvanger.

Auteurscorrectie

Correctie die na dat het document is opmaak door de auteur wordt aangebracht, voordat het werk wordt geplubliceerd of gedrukt.

Afwerking

Verschillende nabewerkingen die worden toegepast op de reeds geprocuceerde drukvellen. Enkele voorbeelden van afwerkingstechnieken zijn: snijden, vouwen, lamineren, rillen, stansen of binden.

B

Back-up

Een back-up is een reservekopie of duplicaat van gegevens, bestanden of informatie die wordt bewaard als een preventieve maatregel tegen verlies, beschadiging of onbedoeld verwijderen.

Bagetteren

Kalenders vzv een metalen of kunstof strip (wire-O binding) en ophangoog

Banderol

Een smalle stroook papier die om een poststuk wordt gewikkeld. Het dient als een soort beschermhuls en kan worden v.z.v. adresgegevens.

Barcode

Een "barcode" is een gestandaardiseerde, optische representatie van gegevens die vaak wordt gebruikt voor het automatisch identificeren en traceren van producten, pakketten, documenten of andere items. Barcodes bestaan uit parallelle lijnen en ruimtes van verschillende breedtes die corresponderen met cijfers, letters of andere symbolen. Ze worden gelezen met behulp van een barcodelezer, scanner of camera, die de informatie snel en nauwkeurig kan vastleggen.

Bedrukking

De term bedrukken verwijst naar het aanbrengen van beeld en tekst op papier of karton. Enkele velvoorkomende druktechnieken zijn: offset, zeefdruk, diepdruk, & digitale druk.

Beelddrager

De drager waarop het te bedrukken beeld staat afgebeeld. Bijvoorbeeld een offsetplaat.

Beeldmanipulatie

Het bewerken of aanpassen van digitale beelden met behulp van grafische software. Vaak wordt er gebruik gemaakt van Photoshop.

Beeldmerk

Een grafische symbool of beeld dat wordt gebruikt om een merk of organisatie te vertegenwoordigen.

Bestandsformaat

Een beschrijving van de wijze waarop een bestand wordt opgeslagen. Het bestandsformaat wordt vaak aangeduid met een bestandsextensie, zoals .txt voor tekstbestanden, .jpg voor afbeeldingen, .mp3 voor audio, en .mp4 voor video

Binden

Het samenvoegen van meerdere katernen tot een boekblok. Enkele veelvoorkomende bindwijze zijn; Garenloos brocheren, genaaid brocheren of genaaid gebonden.

Binnenwerk

Het gedeelte van een boek of brochure die zich tussen het omslag bevindt

Biofolie

Een type plasticfolie dat is vervaardigd van biologisch afbreekbare materialen. In tegenstelling tot traditionele plasticfolies die vaak gemaakt zijn van niet-duurzame grondstoffen en langzaam afbreken in de natuur, zijn biofolies ontworpen om op een meer milieuvriendelijke manier te worden afgebroken.

Bitmap

Een "bitmap" is een grafische afbeelding die is opgebouwd uit een raster van afzonderlijke pixels (beeldpunten). Elke pixel in een bitmap bevat informatie over de kleur en intensiteit op die specifieke locatie in de afbeelding. Bitmapafbeeldingen worden vaak gebruikt voor fotografische afbeeldingen en complexe illustraties.

Black

De term black verwijst naar de kleur zwart. In drukwerk wordt zwart vaak aangeduid als "Key" (K) in het CMYK-kleurensysteem, waarbij de andere kleuren cyaan (C), magenta (M) en geel (Y) zijn. Het toevoegen van zwarte inkt zorgt voor diepere schaduwen en verbetert het contrast in het drukproces.

Bloklijmen

Een (notitie)blok lijmen aan de kop of in de rug

Bloks

Een vastgesteld aantal vellen die geniet of gelijmd aan grijsbord zijn bevestigd. In sommige gevallen word het blokje ook voorzien van een dekblad. Bijvoorbeeld een notiteblokje.

Boekblok

Het gedeelte van een boek of brochure die zich tussen het omslag bevindt

Bordkarton

Bordkarton wordt ook wel grijskarton genoemd. Het wordt vaak gebruikt voor het maken van van stevige en duurzame producten zoals mappen, boekomslagen, verpakkingen, displayborden en dergelijke.

Boren

Het aanbrengen van ronde gaten in een stapel papier of karton. Na het boren kunnen de vellen worden gebonden met behulp van bindmethoden zoals ringbanden, of busschroeven die door de gaten passen.

Breedlopend

De papiervezels liggen evenwijdig met de korte zijde van het papier

brocheren

Het bindproces waarbij meerdere vellen papier of andere bedrukbare materialen tot een boekje of brochure worden samengevoegd. Deze vellen, ook wel de binnenpagina's genoemd, worden vaak in een vastgestelde volgorde geplaatst en vervolgens samengevoegd en bevestigd door middel van nietjes of andere bindmethoden.

Brochure

Een "brochure" is een gedrukt document dat vaak wordt gebruikt voor informatieve of promotionele doeleinden. Het is een vorm van publicatie die meestal uit meerdere pagina's bestaat, gevouwen en geniet of op andere wijze gebonden, waardoor het een compact en handzaam formaat krijgt.

C

Cahiersteek

Een afwerktechniek waarbij dmv naald en draad, er op drie plakken in de rug, de katernen aan elkaar worden bevestigd. Met deze bindmethoden werden vroeger schoolschriftjes afgewerkt.

Cellulose

Cellulose is de grondstof waaruit papier wordt geproduceerd

Centreren

De tekst dmv een denkbeeldige middenlijn aan beide zijden gelijkmatig verdelen

Chesshire

Een los vel waarop de adresgegevens van de ontvanger worden geprint. Dit adresvel wordt vervolgens samen met het drukwerk in een transparante verzendfolie samengevoegd en verstuurd.

CMYK

De term "CMYK" staat voor Cyan, Magenta, Yellow en Key (zwart) en verwijst naar een kleurensysteem dat veel wordt gebruikt in de drukindustrie, met name voor full-color drukwerk, zoals tijdschriften, brochures en posters.

Coating

Een dunne laag lak of laminaat die wordt aangebracht op het oppervlak van gedrukte materialen. Het biedt bescherming en heeft een visuale aantrekkingskracht.

Collationeerblokjes

Kleine zwarte blokjes die oplopend op de rug van een katern worden meegedrukt. Elke katern heeft 1 blokje op een andere positie ten opzichte van het vorige katern. Hierdoor is het voor de binder mogelijk om visueel te controleren of de katernen in de juiste volgorde liggen en of er een katern ontbreekt.

Colofon

Een opsomming aan het einde van een boek die informatie bevat over de tot standkoming van het boek.

Controlestrip

Een controle strip wordt buiten het drukbeeld op het vel geplaats en meegedrukt. Aan de hand van deze strip kan de drukker de densiteit van het drukwerk meten, om zodoende een constante druk te genereren.

Corps

De grootte van het lettertype, gemeten in punten

Couverteren

Het samenvoegen van van documenten, zoals brieven, brochures of andere gedrukte materialen in een envelop.

Cyaan

Cyaan is een van de vier basiskleuren in het CMYK-kleurensysteem. Cyaan is een heldere blauwegroene kleur

D

Degel

Een druktechniek die vroeger veel voorkwam is hoogdruk. Bij hoogdruk werd gebruik gemaakt van een degelpers. Tegenwoordig wordt er hoofdzakelijk nog gedrukt in offset of digitaal. Wel wordt de degel nog gebruikt in de afwerking. Voorbeelden van afwerken met een degel zijn: stansen, rillen, nummeren of pragen.

Densiteit

De inktdekking op een drukvel. De densiteit wordt tijdens het drukprocess gemeten met een densitometer.

Desktop publishing (DTP)

Het opmaken van documenten met behulp van grafische software. In de grafische industrie wordt er veel gewerkt met de software van Adobe. De meest gebruikte software in de grafische industrie is Indesign.

Diapositief

Een ontwerp waarin de kleuren zijn omgekeerd, zodat de tekst of afbeeldingen wit zijn op een donkere achtergrond.

Dienst-Envelop

Een dienstenvelop is een specifiek type envelop dat vaak wordt gebruikt voor zakelijke correspondentie. Deze enveloppen hebben meestal een standaardformaat en zijn ontworpen om officiële documenten, brieven, facturen en andere papieren te verzenden. De klep bevind zich aan de lange zijden.

Diepdruk

Een druktechniek die nog steeds wordt toegepast bij het drukken van grote volumes glossy magazines. Het beeld ligt verdiept in de drukplaat. Wanneer de plaat in contact komt met het papier, wordt de inkt vanuit de verdiepte delen naar het papier overgebracht.

Dispersielak

Een lak die op het drukwerk wordt aangebracht. Het is beschikbaar in een matte, halfmatte & glanzende uitvoering. Naast dat het een luxe uitstraling geeft aan het drukwerk, zorgt het ook voor een algehele bescherming.

Domeinnaam

Een unieke naam die wordt gebruikt om een specifieke locatie op het internet te identificeren. Bijvoorbeeld www. hpcgrafimedia.nl

Duotoon

Bedrukking in vaak twee contrasterende kleuren.

Doorschrijfsets

Papier met zelfkopierende eigenschappen. Door lichte druk op het eerste vel te genereren, wordt dit doorgedrukt op het onderliggende vel papier. Een setje kan uit meerdere soorten papier bestaan. Ze worden vaak aan de kop gelijmd en gebruikt voor bijvoorbeeld pakbonnen.

DPI

DPI staat voor "dots per inch" (punten per inch). Het geeft aan hoeveel individuele punten (of pixels) er in een lineaire inch passen. Hoe hoger de DPI, des te gedetailleerder en scherper de afbeelding kan zijn.

Drukinkt

Drukinkt is een substantie die wordt gebruikt in het drukproces om afbeeldingen, tekst en andere grafische elementen over te brengen van een drukvorm naar een drager, zoals papier of karton. De eigenschappen van drukinkt variëren afhankelijk van het specifieke drukproces en de aard van het te bedrukken materiaal.

Drukformaat

Drukvellen die bedrukt worden, inclusief paskruizen en snij- en vouwlijnen.

Drukgang

Eén enkele doorgang van het drukvel door de drukpers. Dus bij een 2 kleurendruk op een 1 kleurenpers is er sprake van 2 drukgangen. Bij een 2 kleurendruk op een 2 kleurenpers is er sprake van 1 drukgang.

Drukpers

Een drukpers is een machine die wordt gebruikt om afbeeldingen, tekst en grafische elementen op een drager, zoals papier, of karton over te brengen. Het is een essentieel hulpmiddel in de grafische industrie voor het vermenigvuldigen van teksten en afbeeldingen op grote schaal. Er zijn verschillende soorten drukpersen, elk met specifieke zijn kenmerken en toepassingen. Enkele voorbeelden zijn: offsetpers, diepdrukpers, zeefdrukpers of digitale drukpers.

Drukplaat

Een plaat die wordt gebruikt in de drukindustrie om afbeeldingen, tekst of andere grafische elementen op papier, karton of ander materiaal over te brengen. Bij voorbeeld een offsetplaat.

Duplexkarton

Een type karton dat bestaat uit twee lagen (duplex betekent "dubbel" of "tweevoudig"). Deze twee lagen kunnen van dezelfde of verschillende materialen zijn gemaakt. De term wordt vaak gebruikt in de verpakkingsindustrie, waar duplexkarton wordt gebruikt voor verschillende verpakkingsdoeleinden.

E

ECF

ECF (Elementary Chlorine Free; elementair chloorvrij). Dit is een term die aangeeft dat er in de pulp productiegeen chloor of chloorgas wordt gebruikt om het papier te bleken.

Enveloppen

Enveloppen zijn omhulsels van papier of ander materiaal die worden gebruikt om brieven, kaarten, documenten of andere platte voorwerpen te verpakken en te beschermen tijdens transport. Ze zijn beschikbaar in verschillende maten en stijlen, en ze spelen een belangrijke rol bij het versturen van post en het behouden van vertrouwelijkheid.

F

Flaptekst

Een flaptekst is de tekst die zich meestal bevindt op de achterflap van een boekomslag. Deze tekst is bedoeld om potentiële lezers te informeren over de inhoud van het boek en hen te verleiden om het boek te kopen of te lezen.

Foamboard

Foambord, ook wel schuimplaat of schuimkarton genoemd, is een lichtgewicht materiaal dat bestaat uit een kern van schuim. Op foambord wordt vaak een print geplakt en voor een presentatie gebruikt !

Font

De combinatie van lettertype, stijl & lettergrootte

Forex

Forex is een kunststofplaatmateriaal dat vaak wordt gebruikt voor reclameborden & displays. Het materiaal staat bekend om zijn lichtheid, stijfheid en gladde oppervlak. Het is vaak beschikbaar in verschillende diktes en wordt gebruikt voor zowel binnen- als buitentoepassingen.

Foudraal

Een foudraal is een beschermende hoes ontworpen om een voorwerp te beschermen. In de grafische industrie wordt het vaak gebruikt om bijvoorbeeld een boek in te verpakken.

FSC

FSC staat voor Forest Stewardship Council, wat in het Nederlands "Raad voor Duurzaam Bosbeheer" betekent. Het is een internationale non-profitorganisatie die zich inzet voor het bevorderen van verantwoord bosbeheer wereldwijd. FSC heeft als doel het behoud van bossen en de bevordering van duurzaam gebruik van hout en houtproducten.

Full colour

Een full colour bedrukking bestaat uit de kleuren Cyaan, Magenta, Yellow & Key(zwart). Met deze 4 basiskleuren kunnen we alle andere tinten creëren

G

Garenloos gebrocheerd

Een bindmethode die gebruikt wordt voor het afwerken van boeken of tijdschriften. Bij deze bindmethode wordt de rug van de katern weggefrased en dmv lijm aan het omslag bevestigd.

Gehecht gebrocheerd

Het is een afwerkmethode waarbij de kateren op insteek inelkaar worden geschoven en d.m.v. twee nietjes aanelkaar worden verbonden. Ook wel geniet gebrocheerd genoemd.

Genaaid Gebonden

Een gebonden boek is een boek waarvan de pagina's op een duurzame en permanente manier zijn bevestigd aan een harde kaft, ook wel een hardcover genoemd. De katernen worden door middel van garen aan elkaar verbonden. Op de boven en onderkant van het boekblok wordt een schutblad geplakt en bevestigd aan het kartonnen omslag.

Gespatieerd

De hoeveelheid witruimte weergegeven tussen tekens of woorden in een tekst.

Gestreken papier

Papier dat is behandeld met een coating, om een gladder oppervlak en een betere afdrukkwaliteit te krijgen.

Geurinkt

Een speciaal soort inkt die geuren bevat. Deze inkt wordt gebruikt in drukwerk, zoals advertenties, verpakkingen, tijdschriften en boeken, om een aanvullende zintuiglijke dimensie toe te voegen door middel van geur.

Gramsgewicht

Het gramsgewicht van papier, ook bekend als het grammage, geeft het gewicht van een vel papier aan per vierkante meter. Het wordt vaak uitgedrukt in gram per vierkante meter (g/m²) en is een belangrijke maatstaf voor de dichtheid en de dikte van het papier. Hoe hoger het gramsgewicht, hoe dikker en zwaarder het papier.

Grijper

Een mechanisme dat wordt gebruikt om het papier vast te pakken en door de drukpers te transporteren tijdens het afdrukproces.

H

Haarlijn

De dunste lijn die nog weergegeven of gedrukt kan worden.

Halfmat

Een gestreken papiersoort die tussen mat en glanzend ligt. Het wordt soms ook wel aangeduid als silk of satin.

Houtvrij

Houtvrij papier is een type papier dat wordt vervaardigd zonder gebruik te maken van houtpulp afkomstig van bomen. In plaats daarvan wordt het geproduceerd met cellulosevezels uit andere bronnen, zoals katoen, linnen, gerecyclede papiervezels of een mengsel van deze materialen. Het gebruik van deze alternatieve vezels maakt houtvrij papier geschikt voor diverse toepassingen.

Huisstijl

De visuele identiteit van een organisatie, merk of bedrijf. Enkele belangrijke componenten van een huisstijl zijn, Logo, kleurgebruik & typografie

I

Illustrator

Adobe Illustrator is een grafisch ontwerp software programma ontwikkeld door Adobe. Illustrator is gebaseerd op vectorgrafiek, wat betekent dat afbeeldingen worden gemaakt met behulp van wiskundige vergelijkingen in plaats van pixels. Dit maakt afbeeldingen schaalbaar zonder kwaliteitsverlies.

Indesign

Adobe InDesign is een professioneel desktop publishing software programma ontwikkeld door Adobe Inc. Het is ontworpen voor het maken en bewerken van gedrukte en digitale media, zoals tijdschriften, brochures, posters, presentaties, e-books en interactieve PDF-documenten.

Indrukken

Reeds gedrukt materiaal, nogmaals bedrukken. Zo worden posters voor een theather voorstelling vaak full colour geproduceerd in een grote oplage en in een later stadium per schouwburg ingedrukt met een tekst in zwart. Dit wordt vaak gedaan uit kosten overweging.

Inkjet

Inktjet verwijst naar een druktechnologie waarbij kleine inktdruppeltjes op een oppervlak worden gespoten om afbeeldingen of tekst te produceren. Deze technologie wordt vaak gebruikt in printers voor zowel consumenten- als professioneel gebruik.

Inkt

Drukinkt is een speciale inkt die wordt gebruikt in het drukproces om teksten en afbeeldingen op een oppervlak over te brengen. Drukinkten zijn beschikbaar in verschillende kleuren en kunnen worden gemengd om een breed spectrum aan kleuren te produceren. Veel drukwerken gebruiken het vierkleurensysteem (CMYK), waarbij kleuren worden opgebouwd door de kleuren cyaan, magenta, geel en zwart te combineren.

Inspringen

De rand van een tekstblok een aantal mm naar rechts plaatsen zodat de betreffende alina of tekstblok meer zal opvallen. Het wordt ook vaak gebruikt bij een opsomming.

Italic

Tekst die cursief wordt geplaatst in een tekst.

J

JPG (jpeg)

JPEG, wat staat voor Joint Photographic Experts Group, is een veelgebruikte bestandsindeling voor het comprimeren en opslaan van digitale afbeeldingen. Het is een "verliesgevend" compressieformaat, wat betekent dat bij het comprimeren van een afbeelding gegevens worden verwijderd om de bestandsgrootte te verkleinen.

K

Kaft

Een kaft verwijst naar de buitenste bedekking van een boek, tijdschrift, rapport of ander gebonden document. Het is het beschermende materiaal dat om de binnenpagina's van het boek is aangebracht en dient om het boek te beschermen en te verfraaien.

Kapitaalbandje

Het decoratieve bandje aan de boven- en onderkant van de rug van een ingebonden boek. Traditioneel werden kapitaalbandjes gebruikt als versterking voor de binding en ter bescherming van de kop en staart (boven- en onderkant) van de boekrug. Tegenwoordig worden ze vaak toegepast als decoratief element en kunnen ze worden afgestemd op het ontwerp van de kaft of het omslag.

Katern

Een aantal gevouwen vellen papier die in elkaar gestoken of gestapeld op elkaar een boekblok vormen. In de paginanummering van een boek worden de pagina's van een katern vaak als één eenheid beschouwd. Bijvoorbeeld, pagina 1 en pagina 16 van een katern kunnen naast elkaar worden geposioneerd, zodat ze na het vouwen naast elkaar komen te liggen.

Keervorm

Een dubbelzijdige bedrukking van een drukvel geproduceerd met slechts 1 drukvorm. Het drukvel wordt hierbij over de lage zijde omgedraaid.

Kettingformulier

Een reeks aan elkaar verbonden formulieren die zijn voorzien van perforaties of voorgestanste gaten langs de zijkanten. Deze gaten maken het mogelijk dat de formulieren aan elkaar blijven zitten in een aaneengeschakelde "ketting". Dit type formulier is vaak te vinden in ouderwetse matrixprinters, dot-matrixprinters of lijnprinters.

Kleurenwaaier

Een verzameling van kleurstalen, gebundeld in een waaier, die een ontwerper of grafisch bedrijf gebruikt om een juiste constante kleur te produceren. Een kleurenwaaier helpt bij het vergelijken van kleuren en het kiezen van de gewenste tint. Het is vooral belangrijk bij het nemen van beslissingen over gedrukte materialen waar kleurnauwkeurigheid cruciaal is.

Kleurenproef

Een voorbeeld van hoe een drukwerk eruit zal zien voordat het daadwerkelijk wordt gedrukt.

Kleurscheiding

Bij kleurscheiding wordt een full-color afbeelding gesplitst in afzonderlijke kanalen voor elk van de vier kleuren in het CMYK-model. Elke kleurscheiding toont alleen de informatie die nodig is voor die specifieke inktkleur.

Kleurzweem

Een ongewenste gekleurde tint in een afbeelding of deel van de afbeelding, door een verstoorde kleurbalans

Kneep

De kneep heeft een schanierfunctie bij een hardgebondenboek. Het is de ruimte tussen de voor- of achterplat en de rug van een boek.

Knijp

De ruimte onderaan een drukvel die nodig is om het vel vast te pakken door een grijper en door de drukpers te transporteren.

Kopij

De originele geschreven of getypte tekst die zal worden gebruikt voor drukwerk of ander soort publicatie.

Kopwit

De witmarge tussen de zetspiegel en de bovenzijde van een pagina in een brochure of boek.

Kruisvouw

Een vouwwijze van een drukvel waarbij de tweede vouw haaks op de eerste vouw staat. Een A2 vel wordt bijvoorbeeld door een kruisvouw gevouwen naar een A4 formaat.

KVGO

Het Koninklijk Verbond van Grafische Ondernemingen (KVGO) is een brancheorganisatie in Nederland die de belangen behartigt van bedrijven in de grafimediabranche. De grafimediabranche omvat een breed scala aan bedrijven die actief zijn in de productie van gedrukte en digitale media, waaronder drukkerijen, uitgeverijen, vormgevingsbureaus en andere grafische ondernemingen.

L

Laminaat

Een dunne beschermende laag die wordt aangebracht op het oppervlak van het gedrukte materiaal. Deze laag geeft naast een bescherming ook een meerwaarde aan het product. Een omslag van een boek wordt vaak voorzien van een laminaat. Het laminaat is verkrijgbaar in een matte en glanzende uitvoering.

Layout

De manier waarop verschillende tekst- & afbeeldingselementen worden gerangschikt op een pagina of beeldscherm.

Langlopend

De papiervezels lopen evenwijdig aan de lange zijde van het papier.

Laserstansen

Laserstansen is een techniek waarbij een laserstraal wordt gebruikt om nauwkeurige sneden te maken in materialen. Deze techniek wordt vaak gebruikt voor het snijden van complexe vormen en details in verschillende materialen, zoals papier, karton, leer, hout, kunststof en meer.

Leaflet

Een enkel ongevouwen vel papier met informatie die enkel- of dubbelzijdig wordt geproduceerd.Het formaat is doorgaans A5 of A4 formaat.

Leeslint

Een leeslint is een smal lint of koord dat aan de kop van een boekblok van een boek wordt bevestigd om als markering te dienen. Het wordt gebruikt om de lezer te helpen bij het onthouden van de laatst gelezen pagina of om belangrijke passages snel terug te kunnen vinden. Leeslinten zijn vaak gemaakt van dunne, duurzame materialen zoals zijde, satijn, katoen of een vergelijkbaar materiaal.

Linkslijnen

Het uitlijnen van tekst of objecten aan de linkerkant van een pagina of een tekstblok. Wanneer tekst linkslijnend is, betekent dit dat de rechterkant van de tekst onregelmatig is uitgelijnd.

Looprichting

De richting waarin de vezels van het papier lopen tijdens de productie. De vezelrichting kan invloed hebben op de fysieke eigenschappen van het papier en hoe het reageert op bepaalde bewerkingen.

M

Machine-Coated (MC)

Bij machine coated papier wordt de coating machinaal aangebracht tijdens het productieproces. Dit kan worden gedaan met behulp van walsen of andere coatingapparatuur die is geïntegreerd in de papiermachine. De coating kan bestaan uit verschillende materialen, waaronder pigmenten, polymeren of andere chemische stoffen die het oppervlak van het papier verbeteren en zorgen voor specifieke gewenste eigenschappen.

Macromontage

Ook wel grootmontage genoemd. Hierbij worden de pagina's op een vooraf vastgestelde volgorde op een drukvom gemonteerd. Denk hierbij aan een katern van een boek waarbij pagina 1 & 16 naast elkaar gemonteerd staan. Tijden het vouwen van het drukvel komen de pagina's vervolgens in de juiste volgorde te staan.

Magenta

Magenta is een van de vier primaire kleuren in het kleurensysteem, dat vaak wordt gebruikt in druk- en kleurenafdrukprocessen. Magenta zelf is een intense, roze-paarse kleur.

Mengkleur

Een kleur die ontstaat door twee of meerdere basiskleuren met elkaar te mengen

Monsterzak

Een stevig uitgevoerde envelop die aan de onderzijde een blokbodem heeft en aan de zijkant een zijvouw. Hierdoor biedt deze envelop ruimte om er meerdere documenten mee te versturen.

Moiré

Een ongewenst beeld dat ontstaat doordat een al reeds gerasterde afbeelding nogmaals wordt gerasterd om wederom te kunnen worden gedrukt.

N

Natuurkarton

Een stevige ongestreken papiersoort met een halfmatte uitstraling.

Nummeren

Een uniek nummer op drukwerk aanbrengen dmv een numeroteur die geplaatst is op de drukpers. Het drukwerk kan zowel oplopend als aflopend gedrukt worden. Het wordt gebruikt om het drukwerk uniek te maken. Voorbeelden zijn facturen of waardepapieren.

O

Oblong

Oblong is een liggend formaat. De Breedte maat is groter dan de hoogte maat

Offset

Een drukwerktechniek waarbij het te bedrukken drukbeeld via een offsetplaat door middel van een rubberdoek op het papier gedrukt wordt.

Omplakken

Het aanbrengen van drukwerk op bordkarton. Een voorbeeld is het drukwerk wat op een voor- en achterplat van een hardgebondenboek geplakt wordt.

Omslag

De buitenste bedekking van een boek, ook wel de "kaft" genoemd.

Omvang

Het totale aantal pagina's waaruit een boek bestaat.

Onderkast

Verwijst naar kleine letters of niet-hoofdletters in een lettertype. In de typografie worden letters vaak ingedeeld in twee hoofdcategorieën: hoofdletters (kapitalen) en onderkast (kleine letters).

Oognieten

Nietjes in de vorm van een half rondje. Door deze aan te brengen in een brochure is het mogelijk om deze brochure in een ringband te archiveren.

Opdikking

Papier dat dikker is dan het standaard papier van hetzelfde gewicht. Het wordt vaak toegepast bij een boek, waardoor de rug dikker wordt.

Oplage

Het totale aantal exemplaren dat wordt geproduceerd tijdens een enkele drukopdracht.

Opmaak

Het proces van het ordenen en vormgeven van tekst, afbeeldingen en andere elementen op een pagina. Bijvoorbeeld, het opmaken van een tijdschriftpagina omvat het plaatsen van tekst, afbeeldingen en advertenties op een aantrekkelijke leesbare manier.

Overlap

Om twee verschillende kleuren zonder kieren naast elkaar te produceren, worden beide beelden vaak enkele mm groter gemaakt. Het drukbeeld valt nu over het andere drukbeeld heen, waardoor er geen hinderlijke randen ontstaan.

Overlevering

Dat gedeelte wat meer geleverd wordt dan de oorspronkelijke bestelling.

Overzetten

Drukinkt die nog niet droog is en afgeeft op het onderliggende vel.

P

Paperback

Een boek dat is gebonden met een zachte kaft. Het boek wordt vaak garenloos afgewerkt. Een ander woord voor papierback is een softcover boek.

Papierformaten

Gestandaardiseerde formaten die vaak voorkomende in de grafische industrie. Het meest bekende papierformaat is A4 (210 x 297 mm).

Paskruis

Een markeringsteken die gebruikt wordt de om bedrukking van de verschillende kleuren sluitend opelkaar te krijgen.

PDF

Een PDF (Portable Document Format) is een bestandsformaat dat is ontwikkeld door Adobe om documenten op een betrouwbare manier te kunnen delen en weergeven, ongeacht het besturingssysteem of de hardware van de gebruiker.

PEFC

PEFC staat voor het "Programme for the Endorsement of Forest Certification". Het is een internationale non-profitorganisatie die certificeringsstandaarden ontwikkelt en beheert voor duurzaam bosbeheer. Het PEFC-systeem is bedoeld om de verantwoorde exploitatie van bossen wereldwijd te bevorderen.

Perforeren

Het maken van een reeks van kleine gaatjes, in het materiaal, met als doel om twee papierdelen eenvoudig van elkaar los te kunnen scheuren.

Persvernis

Persvernis, ook wel drukvernis genoemd, is een vernislaag die wordt aangebracht op gedrukte materialen, zoals boeken, tijdschriften & folders. Een van de belangrijkste functies van persvernis is het bieden van bescherming. Het vormt een dunne laag over de inkt en het papier, waardoor het drukwerk bestand is tegen slijtage, krassen en vlekken.

Photoshop

Photoshop is een van de meest populaire en krachtige softwareprogramma's voor beeldbewerking. Photoshop stelt gebruikers in staat om afbeeldingen te bewerken, aan te passen en te verbeteren. Het bevat functies zoals beelden vrijstaand maken, bijsnijden, rechtzetten, retoucheren, kleurcorrectie, belichtingsaanpassingen en meer.

Pixel

Een pixel is de kleinste eenheid van een digitale afbeelding of weergave. Het woord "pixel" is afgeleid van de term "picture element". De combinatie van miljoenen pixels vormt samen de visuele inhoud die we op beeldschermen, camera's, televisies, en andere digitale apparaten zien.

Plano

Een vel dat nog niet is schoongesneden of gevouwen.

Plastificeren

Het bedekken van een document of materiaal met een laag folie om het te beschermen tegen vuil, vocht, scheuren en andere vormen van slijtage. Een voorbeeld is een placemat.

Platril

Een platril wordt bij een boek enkele milimeters uit de rug aangebracht en dient als schanierfunctie om het omslag beter te kunnen openen.

PMS

PMS staat voor Pantone Matching System. Het is een kleursysteem dat wordt gebruikt in de grafische industrie voor het standaardiseren en identificeren van kleuren. Het Pantone-systeem is met name handig wanneer nauwkeurige kleurconsistentie cruciaal is, zoals bij het afdrukken van logo's, merkmaterialen en andere grafische elementen waar kleurnauwkeurigheid essentieel is.

Pragen

Een reliëfdruktechniek waarbij een ontwerp of tekst in het papier wordt gedrukt, waardoor een verhoogd (of soms verdiept) reliëf ontstaat.

Ponsen

Het gebruik van een professionele "perforator of ponstang" om gaten in papier te maken. Dit wordt vaak gedaan om papier in ringbanden of ordners te kunnen opbergen. Een perforator maakt meestal ronde gaten, terwijl een ponstang gaten kan maken in verschillende vormen.

Pulp

De vezelachtige substantie die wordt verkregen door hout te malen of te breken. Deze houtpulp vormt de basis voor de productie van papier en karton.

Proceskleuren

De vier basiskleuren die worden gebruikt in het vierkleurenproces, ook bekend als CMYK. Deze vier kleuren zijn cyaan (C), magenta (M), geel (Y) en key (Black).

Puntverbreding

Rasterpunten die tijdens het drukproces vaak door een verkeerde drukspanning op het te bedrukken materiaal van vorm veranderd.

Q

QR-code

Een QR-code, afgeleid van de term "Quick Response Code," is een tweedimensionale streepjescode die informatie kan bevatten, zoals tekst, links naar websites, contactgegevens, en meer.

R

Raster

Een regelmatig patroon van punten die samen een afbeelding vormen.

Rechtslijnen

Rechtslijdende tekst verwijst naar tekst die aan de rechterkant van een pagina of tekstvak is uitgelijnd.

Recycled papier

Papier dat is vervaardigd uit gerecyclede materialen in plaats van uit verse houtvezels. Het gebruik van gerecyclede materialen in de papierproductie heeft als doel om de vraag naar nieuw hout te verminderen, waardoor natuurlijke hulpbronnen worden gespaard en de milieu-impact van papierproductie wordt verminderd.

Resolutie

Resolutie verwijst naar de mate van detail en scherpte in een afbeelding. Het wordt uitgedrukt in pixels per inch (PPI) of dots per inch (DPI).

RGB

RGB staat voor Rood, Groen en Blauw, en het verwijst naar een kleurmodel dat wordt toegepast in elektronische displays, zoals beeldschermen, televisies, digitale camera's en scanners.

Rillen

Het aanbrengen van een inkeping of een lichte vouwlijn in papier of karton. Deze inkeping maakt het vouwen van het materiaal gemakkelijker en voorkomt scheuren of barsten op de vouwlijn.

Rondhoeken

Een proces waarbij de scherpe hoeken van een rechthoekig stuk papier, rond gemaakt worden. Dit proces wordt vaak toegepast bij visitekaartjes of kaartspelen

Rondzetten

Het afronden van de rug van een boek. Dit wordt vaak gedaan om een gelijkmatige, afgeronde vorm te creëren die kenmerkend is voor veel ingebonden boeken. Boeken kunnen echter ook met een rechte rug worden afgewerkt.

Rotatiedruk

Rotatiedruk is een drukproces, waarbij de drukpers roterende cilinders gebruikt, om het drukwerk via een papier op een rol af te drukken. Dit staat in tegenstelling tot het vellen offset drukproces, waarbij vellen papier één voor één door de pers worden gevoerd.

Rugwit

De witmarge tussen de zetspiegel en de rug van een boek of brochure

S

Scheurperforatie

Perforaties worden gecreëerd door kleine gaatjes of insnijdingen in het materiaal te maken, waardoor het materiaal op die plaatsen zwakker wordt en gemakkelijk kan worden afgescheurd.

Schoondruk

De eerste te bedrukken zijde van een drukvel.

Schoonsnijden

het nauwkeurig afsnijden van vellen papier om een scherpe, nette rand te creëren.

Schutblad

Een schutvel bestaat uit 4 pagina's die bedrukt of onbedrukt op de voor- en achterzijde van een boekblok wordt bevestigd en fungeert als verbinding tussen het boekblok en het kartonnen omslag.

Selfmailer

Een poststuk dat is ontworpen om zonder aparte envelop te verzenden. In plaats daarvan wordt alle benodigde informatie, inclusief het bericht en het adres van de ontvanger, rechtstreeks op het mailstuk geplaatst.

Slitten

Het aanbrengen van een snijlijn in papier of karton. Een voorbeeld is een klantenmap die voorzien wordt van slitlijnen om er een visitekaartje in te kunnen steken.

Sluitwerk

Het nauwkeurig uitlijnen van de verschillende drukplaten of kleurlagen tijdens het drukproces, zodat ze elkaar perfect overlappen en de gewenste afdruk wordt bereikt. Registratie is van groot belang om ervoor te zorgen dat tekst, afbeeldingen en kleuren op de juiste plaats en in de juiste verhoudingen worden afgedrukt.

Smetten

Drukinkt die nog niet volledig is uitgehard en overzet op het boven- of onderliggende vel.

Snijtekens

Snijtekens, ook wel bekend als snijlijnen of crop marks, zijn markeringen die op een drukbestand worden geplaatst om aan te geven waar het drukwerk na het drukken moet worden gesneden. Deze tekens zijn essentieel voor de drukker en de afwerker om ervoor te zorgen dat het uiteindelijke gedrukte materiaal het gewenste formaat krijgt.

Snit

De manier waarop de bovenflap van een envelop is gesneden of gevormd. De snit bepaalt de vorm van de envelop opening.

Spanjool

Een "vuiltje" die tijdens het drukken op het rubberdoek van de drukpers terechtkomt, waardoor er in de afdruk een oneffenheid zichtbaar is.

Staand

Een recht opstaand formaat. De hoogte maat is groter dan de breedte maat.

Staartwit

De witmarge tussen de zetspiegel en de onderzijde van de pagina in een brochure of boek.

Stansmestekening

Een werktekening die aangeeft waar en hoe een stansmes moet worden gemaakt, om op een bedrukt vel een specifieke vorm uit te snijden.

Stansen

Een proces waarbij een stansmes wordt gebruikt om materiaal, zoals papier of karton, in een specifieke vorm te snijden.

Stansmes

Een houten plank waarop messen (stanslijnen) worden aangebracht, die een vorm uit een stuk papier kan snijden/uitdrukken.

Steunkleur

Een specifieke kleur die speciaal volgens recept wordt aangemaakt. Vaak wordt dit ook wel een PMS kleur genoemd en veelal gebruikt voor een huisstijl waarbij de kleur niet mag worden opgebouwd uit de standaard basiskleuren cmyk.

Stofomslag

Een tweede bedrukte omslag die handmatig om het orinele omslag van een hardcoverboek wordt gevouwen. Dit stofomslag dient niet alleen ter bescherming van het boek, maar fungeert ook als een belangrijk onderdeel van het boekontwerp.

Stolpvorm

Een dubbelzijdige bedrukking van een drukvel geproduceerd met slechts 1 drukvorm. Het drukvel wordt hierbij over de korte zijde omgedraaid. De bedrukking dient in het midden van het drukvel gemonteerd te worden.

Striplock

Een plakstrip aangebracht op de klep van een envelop. Door de strip te verwijderen kan je de envelop eenvoudig sluiten.

T

TCF

TCF staat voor "Totally Chlorine Free" (volledig chloorvrij). TCF-papier is geproduceerd zonder het gebruik van chloor of chloorhoudende chemicaliën bij het bleekproces. In plaats daarvan worden milieuvriendelijkere bleekmethoden toegepast.

Tussenschieten

Gekleurde onbedrukte vellen die als afscheiding fungeren tussen (voorvergaarde) geproduceerde sets. Tijdens het nasnijden is het nu gelijk visueel zichtbaar uit hoeveel vel een set bestaat !

Tussensnede

Dit is de ruimte die op een verzamelvorm tussen de verschillende items geplaatst wordt.

Typografie

Alle onderdelen die nodig zijn voor het opmaken van teksten. Denk hierbij aan de keuze van het lettertype, uitlijning van de tekst of regelafstand.

U

Uitbreken

Als een drukwerk specifieke vormen heeft die moeten worden uitgesneden, verwijst uitbreken naar het proces van het verwijderen van de overtollige randen of stukken papier na het stansen.

Uitsparen

Als je tekst op een kleurgevulde achtergrond plaatst en ervoor zorgt dat de tekst de kleur van de achtergrond niet afdrukt (wit blijft), wordt dit een "uitsparing" genoemd. Dit wordt vaak gebruikt om tekst leesbaar te maken tegen een gekleurde achtergrond.

Uitstansen

Het proces waarbij een specifieke vorm uit een materiaal wordt gesneden, met behulp van een stansmes. De uitgestanste vorm kan variëren, van eenvoudige vormen tot complexe contouren, afhankelijk van het ontwerp en de toepassing.

Uitvullen

Wanneer tekst wordt uitgevuld, worden spaties tussen de letters aangepast, zodat de rechter- en linkerranden van de tekstkolom of het tekstblok mooi recht zijn. Dit wordt vaak gedaan om een nette en professionele uitstraling van het ontwerp te bereiken.

UV-lak

UV-lak, afgekort van ultraviolet lak. Deze lak wordt aangebracht op drukwerk en vervolgens uitgehard met behulp van ultraviolet licht. Het voordeel is dat de drukinkt gelijk droog is om verder te verwerken.

V

Vector

Vectorafbeeldingen zijn gebaseerd op wiskundige vergelijkingen in plaats van op een raster van pixels. Ze worden gedefinieerd door punten in een 2D- of 3D-ruimte, met lijnen en krommen die deze punten verbinden. Vectorafbeeldingen kunnen gemakkelijk worden bewerkt en aangepast zonder kwaliteitsverlies. Het is mogelijk om de grootte, kleur, vorm en andere kenmerken van de afbeelding aan te passen zonder afbreuk te doen aan de beeldkwaliteit.

Vergaren

Het proces van het ordenen en samenstellen van losse vellen papier tot een complete set.

Vergure

Doorlopende staande lijnen aangebracht tijdens de papierproductie om een bepaalde luxe uitstraling mee te geven.. Dit papier wordt vaak als briefpapier door advocaten & notarissen gebruikt.

Verlooptint

Een geleidelijke overgang van de ene kleur naar de andere, in de vorm van een kleurverloop. Een verlooptint kan horizontaal, verticaal of diagonaal verlopen.

Voordrukken

Drukvellen die vooraf worden geproduceerd en in opslag bij de drukker worden bewaard. Op afroep worden hier op een later tijdstip gegevens op ingedrukt.

Voorplat

De voorkant van het hardgebonden omslag van een boek. Een omslag van een hardgebondenboek is opgebouwd uit een voorplat, rug & achterplat.

Vouwen

Het buigen of vouwen van een vel papier om meerdere secties of pagina's te creëren. Voorbeelden van vouwslagen zijn: 1 slag vouwen, wikkelvouw, zigzag vouw, kruisvouw of leperello vouw.

Vouw perforatie

Om plooivorming tijdens het vouwen te voorkomen, plaatst de afwerker kleine gaatjes op de vouwlijn zodat de lucht kan ontsnappen en er een mooie rechte vouwlijn ontstaat.

Vrije regelval

Een tekst die zowel aan de linker, als aan de rechterkant niet is uitgevuld.

Vrijstaand

Een afbeelding of object waarvan de achtergrond volledig is verwijderd, waardoor het onderwerp los van de omgeving komt te staan.

W

Weerdruk

De tweede te bedrukken zijde van een drukvel.

Wire-O

Een bindmethode die wordt gebruikt om documenten, boeken, kalenders en andere publicaties samen te stellen. Het kenmerkende aspect van Wire-O binding is het gebruik van metalen dubbele ringen die door geponste gaten in het papier worden geschoven en vervolgens worden gesloten om de pagina's stevig bij elkaar te houden. Het grote voordeel van deze afwerkmethode is dat het boek geheel vlak kan openliggen. Een voorbeeld is een bureaukalender.

Wobbler

Een promotioneel marketingmiddel dat aan een productdisplay is bevestigd en heen en weer wiebelt om de aandacht te trekken. Dit type marketingtool wordt vaak gebruikt in winkels, supermarkten of andere verkoopomgevingen om de aandacht van consumenten te vestigen op specifieke producten, aanbiedingen of promoties.

X

X-Hoogte

De "x-hoogte" is een term die wordt gebruikt in de typografie en verwijst naar de hoogte van de kleine letters in een lettertype, gemeten vanaf de basislijn tot de bovenkant van de letter zonder de stok of de staart van de letter.

Y

Yellow

Yellow is een van de vier basiskleuren in het CMYK-kleurensysteem. Yellow is een heldere gele kleur.

Z

Zelfkopiërend

Een speciaal type papier dat is behandeld, waardoor het mogelijk is om kopieën te maken zonder het gebruik van een kopieermachine of printer.

Zetbreedte

De maximale breedte van een tekstblok of kolom

Zetspiegel

Een zetspiegel verwijst naar het gedeelte van een pagina waar binnen tekst wordt geplaatst. Het is het begrensde gebied waar de belangrijkste inhoud van een pagina, zoals tekst en afbeeldingen, wordt opgemaakt. De zetspiegel wordt gedefinieerd door marges, kolommen en eventuele andere ontwerp overwegingen.

Zetwerk

Het opmaken en zetten van tekst in de typografie en grafische vormgeving. Het omvat het selecteren van lettertypen, het instellen van regelafstanden, het bepalen van de kolombreedte, het toepassen van de juiste marges en alle andere aspecten van het rangschikken van tekst op een pagina.

Zijwit

De witmarge tussen de zetspiegel en de open zijde van een brochure of boek.



Go Back>